Các sản phẩm sữa hạt có thể chứa protein, canxi và nhiều vi chất cần thiết khác rất tốt cho nhiều nhóm đối tượng. Bên cạnh những lợi ích với sức khoẻ, người dùng cần lưu ý sử dụng sữa hạt đúng cách để không hiểu sai hoặc thổi phồng tác dụng.
Uống sữa hạt có tác dụng dinh dưỡng hoàn toàn tương tự như khi ăn các loại hạt chế biến ra chúng, chỉ khác là ở dạng lỏng thay dạng hạt rắn mà thôi.
Sữa hạt là gì?
Sữa hạt là loại thức uống được chế biến từ các loại hạt, có thể là hạt ngũ cốc: vừng, gạo, ngô, yến mạch…; các loại đậu: đậu tương, đậu xanh, đậu đỏ… hay các loại hạt dinh dưỡng giàu chất béo như: hạt mắc ca, hạt óc chó, hạnh nhân, hạt điều…
Theo thành phần dinh dưỡng của các loại hạt, sữa hạt được chia làm hai nhóm là:
– Sữa hạt giàu chất béo, đạm: Làm từ các loại hạt như hạnh nhân, óc chó, các loại đậu…
– Sữa hạt ngũ cốc: Làm từ yến mạch, gạo lứt, khoai lang, ngô…
Khi chế biến một số loại sữa hạt, có thể ngâm hạt để làm lên men hoặc nảy mầm, giúp giảm thiểu tối đa các thành phần có hại, tăng thêm hương vị và nhất là có thể tăng thêm giá trị dinh dưỡng.
Tác dụng của sữa hạt
1. Cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng
Sữa hạt giúp bổ sung cho cơ thể những dưỡng chất cần thiết như vitamin, chất xơ, nhiều khoáng chất có lợi cho sức khỏe như magiê, sắt, kali, canxi và vitamin D. Hầu hết các loại hạt có chứa axit béo omega-6 giúp tăng sức đề kháng, tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể.
Trong sữa hạt cũng chứa hàm lượng chất đạm dồi dào giúp cơ thể tràn đầy năng lượng và khỏe khoắn. Trung bình trong 100ml sữa hạt chứa tới 15g chất đạm, 30g chất béo cùng nhiều khoáng chất đáp ứng khoảng 30 – 40% nhu cầu thiết yếu của cơ thể mỗi ngày.
2. Bảo vệ sức khỏe tim mạch
Hầu hết tất cả các loại hạt đều chứa nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho tim như: vitamin E, axit béo omega-3, chất xơ và chất béo không bão hòa. Chúng có thể giúp giảm cholesterol, tiêu viêm, cải thiện sức khỏe mạch máu và giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim.
Người cao tuổi, người bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường… mỗi ngày uống từ 300 – 500ml sữa hạt, vào bữa ăn sáng và chiều sau giấc ngủ trưa. Không nên uống quá 500ml/ngày vì có thể gây đầy bụng, khó tiêu.
3. Tăng cường sức khỏe cho mắt
Gutein và zeaxanthin là những hợp chất chống ôxy hóa mạnh mẽ có trong sữa hạt. Những chất chống ôxy hóa này giúp thị lực khỏe mạnh, cũng như bảo vệ đôi mắt khỏi bị tổn thương do stress ôxy hóa.
Thêm sữa hạt vào thực đơn hàng ngày có thể bảo vệ đôi mắt khỏi nguy cơ mất thị lực và các vấn đề về mắt khác.
4. Dễ tiêu hoá
Uống sữa hạt vẫn giúp cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể như sữa bò nhưng lại không gây ra tình trạng dị ứng, rối loạn tiêu hóa. Sữa gạo, sữa hạt lanh… là lựa chọn tốt cho cho sức khỏe lúc này.
5. Sữa hạt chứa ít năng lượng
Các loại sữa hạt chứa ít năng lượng hơn so với sữa động vật. Trong 100ml sữa đậu nành chứa khoảng 26 calo, sữa tách béo khoảng 32 calo trong khi sữa bò có khoảng 63 calo.
Sữa hạt không những không gây béo mà còn còn tạo cảm giác no lâu. Uống sữa hạt thường xuyên giúp duy trì cân nặng để có vóc dáng thon thả. Để giảm cân, bên cạnh việc duy trì chế độ ăn hợp lý nên uống sữa hạt không đường thay thế một bữa ăn trong ngày (bữa sáng hoặc bữa tối) và không uống quá 500ml/ngày.
6. Kiểm soát lượng đường trong máu
Vì các loại hạt tự nhiên có chỉ số đường huyết thấp nên uống sữa hạt sẽ có tác dụng làm giảm tối thiểu lượng đường trong máu. Thực tế, sữa hạt còn có thể giúp kiểm soát lượng đường trong máu bằng cách giảm cảm giác thèm đồ ngọt và tạo cảm thấy no lâu hơn. Người bệnh đái tháo đường nên uống sữa hạt thường xuyên để giúp kiểm soát lượng đường trong máu.
7. Duy trì làn da khỏe mạnh
Sữa hạt rất giàu đồng, một khoáng chất điều chỉnh việc sản xuất protein của da, như collagen và elastin. Không đủ lượng protein này có thể khiến da dễ bị lão hóa sớm. Sữa hạt lại chứa các thành phần tự nhiên hỗ trợ chống lão hóa, tốt cho hệ tiêu hóa, giúp đào thải độc tố, giúp duy trì làn da hồng hào, sáng khỏe.
Dù có nhiều lợi ích đối với sức khỏe nhưng khi sử dụng các loại sữa hạt cần lưu ý:
– Trước khi thêm sữa hạt vào chế độ dinh dưỡng, cần thận trọng do các loại hạt rất dễ gây dị ứng.
– Với trẻ nhỏ, cha mẹ cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi cho con dùng sữa hạt thay cho sữa tươi, sữa công thức.
– Việc cho trẻ dùng sữa hạt đi kèm chế độ dinh dưỡng không cân đối có thể gây ra tình trạng còi xương, suy dinh dưỡng.
– Sữa hạt là thức uống phù hợp cho người ăn chay hoặc người gặp các vấn đề với sữa động vật (ví dụ như không dung nạp lactose trong sữa bò), chứ không có tác dụng chữa bệnh hay điều trị.
– Trước khi thêm sữa hạt vào chế độ dinh dưỡng, cần thận trọng do các loại hạt rất dễ gây dị ứng.
– Với trẻ nhỏ, cha mẹ cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi cho con dùng sữa hạt thay cho sữa tươi, sữa công thức.
– Việc cho trẻ dùng sữa hạt đi kèm chế độ dinh dưỡng không cân đối có thể gây ra tình trạng còi xương, suy dinh dưỡng.
– Sữa hạt là thức uống phù hợp cho người ăn chay hoặc người gặp các vấn đề với sữa động vật (ví dụ như không dung nạp lactose trong sữa bò), chứ không có tác dụng chữa bệnh hay điều trị.
Tham khảo bảng so sánh dinh dưỡng giữa sữa bò với một số loại sữa hạt:
|
Sữa bò (nguyên chất) |
Sữa đậu nành (không đường) |
Sữa hạnh nhân (không đường) |
Sữa gạo (không đường) |
Dinh dưỡng trung bình trong 1 ly (230ml) |
– 150 kcalo – 12g carbs – 8g chất béo – 8g chất đạm |
– 80 kcal – 4g carbs – 4g chất béo – 7g chất đạm |
– 45 kcalo – 1g carbs – 3g chất béo -1g chất đạm |
– 120 kcalo – 22g carbs – 2g chất béo <1g chất đạm |
Lợi ích |
-Cung cấp nhiều chất đạm thiết yếu. -Nhiều loại tiện dụng cho nhiều mục đích sử dụng như sữa tiệt trùng, sữa organic… |
– Nguồn cung cấp kali, canxi, vitamin A, B12 và D dồi dào. – Chứa nhiều chất đạm, ít calo và ít chất béo hòa tan – Phù hợp cho người muốn kiểm soát cân nặng. |
– Ít calo, giàu canxi, vitamin A và D. – Không chứa lactose. |
– Ít gây dị ứng cho người dùng. – Chứa nhiều canxi, vitamin A và D. – Có vị ngọt tự nhiên, tốt cho sức khỏe. |
Hạn chế |
– Có nhiều calo và chất béo. – Không phù hợp với người không dung nạp lactose. – Lo ngại về hormone tăng trưởng có trong sữa. |
– Chứa chất dị ứng, cân nhắc khi dùng cho trẻ nhỏ. – Lo ngại về giống đậu nành có thể bị biến đổi gen trước khi làm thành đồ uống, nếu uống nhiều không tốt cho sức khỏe. |
– Có thể chứa carrageenn gây ra vấn đề tiêu hóa ở một số người. – Lo ngại về môi trường trồng hạt hạnh nhân có thể bị ô nhiễm làm ảnh hưởng đến chất lượng sữa. |
– Chứa nhiều carbs, không phù hợp cho người tiểu đường. – Ít chất đạm. – Có thể chứa arsen vô cơ nên tránh dùng nhiều vì có thể gây nguy hiểm đối với sức khỏe trẻ sơ sinh. |